การศึกษาและปัญหาการศึกษาของคนไทย

            พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานแนวพระราชดำริเกี่ยวกับความหมายของการศึกษา เมื่อวันที่ ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๒๐ ไว้ดังนี้
            "การ ศึกษาเป็นเครื่องมืออันสำคัญในการพัฒนาความรู้ ความคิด ความประพฤติ ทัศนคติ ค่านิยม และคุณธรรมของบุคคล เพื่อให้เป็นพลเมืองดีมีคุณภาพและประสิทธิภาพ การพัฒนาประเทศก็ย่อมทำได้สะดวกราบรื่น ได้ผลที่แน่นอนและรวดเร็ว"
             จะเห็นว่าการศึกษามีความหมายใน ๒ มิติ คือมิติแรกเป็นการพัฒนาองค์ความรู้ในเรื่องต่างๆ และมิติที่สองเป็นการพัฒนาบุคคลผู้ศึกษาเองให้มีความคิด ความประพฤติ ทัศนคติ ค่านิยม และคุณธรรม ซึ่งทั้งสองมิติแห่งความหมายนี้แยกกันไม่ได้ ตรงกันข้ามจะต้องควบคู่กันไปเพราะเมื่อบุคคลหนึ่งมีความรู้ แต่มีความประพฤติ ทัศนคติ ค่านิยมและคุณธรรม ที่ไม่ถูกต้องเหมาะสม ย่อมจะนำไปสู่การใช้ความรู้ในทางที่ไม่ก่อประโยชน์ต่อทั้งตนเองและส่วนรวมได้

การศึกษาถือเป็นสิ่งสำคัญมาก โดยเฉพาะในยุคสมัยนี้ ที่ความรู้เป็นสิ่งจำเป็นต่อการทำงาน เพราะประชากรในประเทศที่มีจำนวนเพิ่มสูงขึ้นทุกปี ก็ยิ่งทำให้มีการแข่งขันในตลาดแรงงานสูง วุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรีในปัจจุบันนี้อาจจะถือเป็นเรื่องธรรมดา หากเทียบกับสมัยอดีตที่เมื่อคนจบปริญญาตรีก็สามารถหางานได้เลย นอกเสียจากว่าคุณจะมีความสามารถในเรื่องการเรียนที่มีความโดดเด่นกว่าคนอื่น หรือคุณต้องอาจจบการศึกษาที่เกรด 4.00 เท่านั้น ที่จะสามารถหางานได้ง่ายกว่าคนอื่น

นอกจากการใช้การศึกษาเป็นเครื่องมือในการหางานแล้ว ยังเป็นเครื่องมือในการเอาตัวรอดได้อีกด้วยหาเทียบคนสองคนระหว่าง คนที่อ่านหนังสือคู่มือการเดินป่าเป็นประจำ กับคนที่ไม่เคยอ่านเลย หากสองคนนี้ไปติดอยู่ในป่าลึกสักแห่งบนโลก คุณคิดว่าใครมีโอกาสรอดมากกว่ากันล่ะ ?  คำตอบก็แน่นอนว่า ต้องเป็นคนที่อ่านหนังสือการเดินป่า เพราะคนที่มีความรู้สามารถเอาตัวรอดได้ดีกว่าคนที่ขาดความรู้ 

เช่นนั้นแล้ว การศึกษาที่ผมจะอธิบายให้คุณเห็น ทั้งเรื่องการศึกษาและประเด็นปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคมไทย จึงไม่ใช่การศึกษาที่จำกัดความอยู่เพียงแค่ในห้องเรียนเท่านั้น แต่เป็นความหมายโดยกว้าง ที่ครอบคลุมทุกอย่างที่เกี่ยวกับการศึกษาหรือความรู้เท่าที่ผมจะและเพื่อนจะแสวงหามาให้ได้ ทั้งเรื่องที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม ให้ชัดเจน และจะเป็นการเปิดมุมมองใหม่ๆให้พวกเรา ได้เห็นปัญหาในเรื่องการศึกษาในสังคมไทย และผลกระทบที่เป็นปัญหาสังคม ที่เกิดจากการขาดการศึกษาของคนในสังคมไทย